Khi cơ thể già đi, mật độ xương của người già cũng giảm dần theo năm tháng. Vì vậy, những tai nạn dù nhỏ cũng có thể khiến người cao tuổi bị gãy xương. Loãng xương là một bệnh thường không có triệu chứng biểu hiện của bệnh loãng xương trước khi các biến chứng xuất hiện. Cần phát hiện sớm bằng cách đo mật độ xương cột sống và cổ xương đùi. Phòng ngừa loãng xương ở người cao tuổi không chỉ có thể giảm bớt gánh nặng kinh tế mà còn có thể ngăn ngừa nguy cơ tàn phế vĩnh viễn do loãng xương gây ra. Để khắc phục tình trạng này thì người cao tuổi nên bổ sung canxi một cách hợp lý qua chế độ dinh dưỡng hàng ngày.
Mục lục
Tại sao người già thường dễ bị loãng xương?
Trong thời trẻ quá trình hủy xương và tái tạo xương trong cơ thể mọi người là bằng nhau. Từ năm 35 – 40 tuổi trở đi, số lượng xương bị hủy vượt cao hơn lượng xương được tái tạo. Do đó khối lượng xương dần dần giảm đi, xương trở nên mỏng hơn. Bên cạnh đó, do người cao tuổi ít ra ngoài và tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Nên việc hấp thụ canxi từ ruột kém đi,… Khiến cho tình trạng thiếu canxi ở người cao tuổi càng trở nên nghiêm trọng. Mật độ xương đỉnh ở tuổi 20-25 đạt được càng cao thì nguy cơ loãng xương sau này càng giảm.
Ở phụ nữ mãn kinh, sự mất xương tăng lên do nồng độ estrogen giảm nhanh. Bình thường, sau mãn kinh 5-7 năm lượng xương mất đi tới 20% . Khi cơ thể bị loãng xương sẽ xảy ra tình trạng xương bị mỏng yếu và dễ gãy. Loãng xương là tình trạng mật độ khoáng của xương bị giảm. Xương bị mỏng đi, làm chất lượng xương cũng giảm và xương trở nên dễ gẫy.
Canxi có vai trò gì đối với sự chắc khỏe của bộ xương?
Là một chất khoáng rất cần thiết cho sự hoạt động của nhiều bộ phận cơ thể như: mạch máu, thần kinh, cơ bắp. Hơn nữa nó giúp cho xương chắc khỏe, 99% lượng canxi của cơ thể nằm ở trong xương và răng. Các yếu tố nguy cơ gây loãng xương bao gồm: tuổi tác, cân nặng, chiều cao, hormon, mức độ vận động, lối sống, dinh dưỡng… trong đó canxi là một yếu tố liên quan mật thiết đến độ chắc khoẻ của xương. Canxi là một khoáng chất quan trọng giúp cho quá trình phát triển của xương.
Trong cơ thể, canxi chiếm 1/3 khối lượng chất khoáng, 98% lượng canxi nằm ở xương và răng. Do đó, canxi rất cần thiết đối với việc hình thành một khung xương vững chắc, phát triển tốt. Đối với phụ nữ, cơ thể mất đi một lượng canxi đáng kể trong thời kỳ mang thai và cho con bú. Thời kỳ này, nhu cầu canxi cao hơn bình thường.
Vì vậy nếu khẩu phần ăn thiếu canxi; cơ thể phải cân bằng canxi trong máu bằng cách huy động canxi từ xương. Nếu không được bổ sung đầy đủ lượng canxi trong thời kỳ này; người mẹ sẽ tăng nguy cơ loãng xương. Trong thời kỳ mãn kinh và sau mãn kinh, khi mức hormon nữ estrogen giảm (hormon này có tác dụng giúp xương hấp thụ canxi), phụ nữ bị mất canxi trong xương nhanh hơn, hiện tượng loãng xương càng trở nên rõ rệt.
Tại sao cần bổ sung canxi cho người cao tuổi?
Ở người cao tuổi có nhiều lý do khiến cho việc hấp thụ canxi giảm. Sự bài tiết canxi tăng lên làm cho tổng lượng canxi của cơ thể giảm. Thiếu canxi cộng với sự lão hóa ở tuổi già khiến mật độ xương giảm dần. Từ đó dẫn tới tình trạng loãng xương. Loãng xương hình thành là do sự giảm sút mật độ xương. Từ đó khiến kết cấu của các tổ chức ở xương bị phá vỡ.
Chỉ cần tác động nhẹ cũng có thể gây gãy xương, trong đó xương cổ tay, xương cột sống, xương đùi là những vị trí dễ bị gãy nhất. Đối tượng có nguy cơ loãng xương cao là phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh, những người trên 50 tuổi. Vì vậy, canxi là yếu tố quan trọng đối với sự hình thành một khung xương khỏe mạnh, vững chắc. Do đó, việc bổ sung canxi cho người cao tuổi là việc làm cần thiết để phòng chống bệnh loãng xương.
Cách bổ sung canxi đúng cách cho người cao tuổi
Nhu cầu canxi ở mỗi độ tuổi là khác nhau: từ 19 – 50 tuổi cần 1.000mg/ngày, từ 51 tuổi trở nên cần 1.200mg/ ngày; phụ nữ đang mang thai 1.200mg/ngày và thời kỳ cho con bú là 1.000mg/ ngày. Để cung cấp đầy đủ canxi cho cơ thể mọi người cần lựa chọn các thực phẩm giàu canxi trong khẩu phần ăn mỗi ngày. Những thực phẩm giàu canxi có thể kể đến như:
– Sữa và các chế phẩm từ sữa
– Thủy hải sản: cua, tôm, trai, hến
– Các loại thực phẩm họ đậu, vừng, lạc
– Các loại rau xanh: rau muống, bắp cải, hành…
Trong đó đậu phụ là thực phẩm có chứa nhiều canxi và phytoestrogen rất tốt cho phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh. Bên cạnh đó cần bổ sung các thực phẩm giàu đạm như thịt, cá, trứng, sữa, đậu để việc hấp thu canxi được tốt hơn. Tuy nhiên, quá nhiều chất đạm sẽ dẫn đến hiện tượng đào thải canxi. Ngoài ra, người cao tuổi cần tập thể dục buổi sáng để cơ thể được tổng hợp nhiều vitamin D bởi ánh nắng mặt trời.
Đối với những trường hợp bổ sung canxi và vitamin D không cải thiện được, có thể dùng thuốc tuy nhiên cần uống theo liều lượng mà bác sĩ chỉ định. Tuyệt đối không tự ý sử dụng để tránh dư thừa canxi và mắc phải những bệnh lý như sỏi thận, sỏi bàng quang…