Cây ké đầu ngựa còn có tên là Thương nhĩ tử, Xương tai, Thương tai, Pắc ma, Mắc Ráng (Tày). Cây ké đầu ngựa có vị đắng, tính ấm và hơi có độc. Là một loại cây mọc hoang ở khắp mọi miền đất nước ta, thường gặp ở các bãi đất hoang, bờ ruộng, ven đường. Ké đầu ngựa là một vị thuốc thường được dùng trong Đông y để chữa bệnh. Với thành phần và tác dụng dược lý đa dạng, vị thuốc này có khả năng giảm đau, làm ra mồ hôi, chữa cảm cúm… rất hiệu quả. Trong dân gian vẫn lưu truyền một số bài thuốc chữa bệnh từ cây ké đầu ngựa vô cùng hữu hiệu.
Mục lục
Mô tả hình ảnh cây ké đầu ngựa
Ké đầu ngựa là một loại cây thường xuất hiện trong các bài thuốc Đông y trị bệnh phong hàn, mụn nhọt, đau răng và phong mề đay rất hiệu quả. Ké đầu ngựa (Xanthium strumarium L) tên tiếng Hán gọi là thương nhĩ hoặc phất ma. Thuộc họ nhà cúc (Asteraceae). Người ta thường sử dụng phần quả và thân cây để làm thuốc trị bệnh. Quả được gọi là thương nhĩ tử. Ké đầu ngựa là cây thân thảo, cao trung bình trong từ 50 đến 120 cm và trên thân của loài cây này có nhiều khía rãnh. Đây là vị thuốc thường xuất hiện trong Đông Y, có công dụng trị bệnh phong hàn, mụn nhọt, đau răng và phong mề đay rất hiệu quả.
Loài thực vật này thường mọc hoang ở những bờ ruộng, ven đường hoặc tại những khu đất hoang. Cây thuốc thường mọc phổ biến ở khu vực Bắc Trung Bộ và những nơi có nhiều bụi rậm rạp. Đa phần người dân của ta thường ít biết đến tác dụng của loại cây này.
Chữa bệnh sỏi thận, viêm thấp khớp, phong thấp, tê thấp, tay chân co rút
Chữa bệnh sỏi thận: Dùng khoảng 20g ké đầu ngựa, 40g vòi voi, 20g lá lốt và cuối cùng là 10g ngưu tất. Đem chúng đi hãm với nước sôi, chia thành nhiều lần dùng trong ngày. Hoặc có thể dùng 12g ké đầu ngựa, 40g rễ cỏ xước, 30g hy thiêm, 20g thổ phục linh, 16g cỏ nhọ nồi và 12g ngải cứu. Đem sao vàng rồi sắc lấy nước uống.
Chữa bệnh viêm thấp khớp: Dùng khoảng 12g ké đầu ngựa, 16g ngưu tất, 16g hy thiêm, 12g cành dâu, 12g tỳ giải, 12g thổ phục linh, 12g cà gai leo và cuối cùng là 10g lá lốt. Hoặc dùng ké đầu ngựa 12g, rễ cỏ xước 40g, hy thiêm 28g, thổ phục linh 20g, cỏ nhọ nồi 16g, ngải cứu 12g. Tất cả sao vàng, sắc đặc uống. Dùng trong 7–10 ngày.
Chữa phong thấp, tê thấp, tay chân co rút: Quả ké đầu ngựa 12g, giã nát rồi sắc nước uống.
Chữa đợt cấp của viêm da tiến triển, đau răng, bướu cổ, mụn nhọt, chốc lở
Chữa đợt cấp của viêm da tiến triển: Ké đầu ngựa 12g, ngưu tất 16g, hy thiêm 16g, thổ phục linh 12g, cành dâu 12g, tỳ giải 12g, cà gai leo 12g, lá lốt 10g. Tất cả đem sắc uống, mỗi ngày một thang.
Chữa phong thấp đau khớp, tê bại đau buốt người hoặc chân tay lở ngứa ra mồ hôi, viêm xoang, đau trước trán hay đau trên đỉnh đầu: Ké đầu ngựa 12g, kinh giới 8g, bạch chỉ 8g, xuyên khung 6g, thiên niên kiện 6g. Sắc uống.
Chữa đau răng: Quả ké đầu ngựa (liều vừa phải), sắc lấy nước rồi ngậm 10 phút xong nhổ đi. Làm nhiều lần trong ngày.
Chữa bướu cổ: Quả hay cây ké đầu ngựa, phơi khô rồi tán bột. Ngày uống 4–5g, dạng thuốc sắc (đun sôi, giữ sôi 15 phút).
Chữa mụn nhọt, chốc lở: Ké đầu ngựa 10g, kim ngân 20g. Bào chế thành chè uống mỗi ngày, hãm với 500ml nước sôi chia làm nhiều lần dùng. Trẻ dưới 1 tuổi uống nửa gói một ngày. Hoặc dùng ké đầu ngựa 10g, bồ công anh 15g, sài đất 10g, kim ngân 5g, cam thảo đất 2g. Bào chế thành chè uống (đóng thành gói 42g). Mỗi ngày uống 1 gói, hãm với nước sôi và chia làm 3 lần uống.
Chữa viêm mũi mạn tính: Ké đầu ngựa 16g, hạ khô thảo 12g, tân di 8g, bạc hà 6g, bạch chỉ, cát cánh, cam thảo mỗi vị 4g. Sắc uống mỗi ngày một thang.
Lưu ý
-Phụ nữ đang có thai, trẻ em không được sử dụng các bài thuốc trên.
-Tùy theo cơ địa mỗi người mà bài thuốc phát huy tác dụng vì vậy khi sử dụng các bài thuốc trên bạn phải kiên trì.
-Khi dùng những bài thuốc trên bạn nên kiêng thịt lợn./.