Cá thu là nguồn cung cấp protein và axit béo không bão hòa (omega-3), có lợi cho sức khỏe và sự phát triển não bộ của thai nhi. Tuy nhiên, hầu hết tất cả các loại cá đều chứa một lượng thủy ngân nhất định. Cùng với các chất dinh dưỡng khác, khi mẹ ăn cá trong khi ăn thủy ngân cũng được hấp thụ vào cơ thể.
Như chúng ta đã biết, thủy ngân là kim loại có trong tự nhiên, lượng thủy ngân này tăng lên khi môi trường bị ô nhiễm. Hầu hết người lớn sẽ không bị ảnh hưởng bởi một lượng nhỏ thủy ngân, nhưng nếu phụ nữ mang thai tiêu thụ một lượng lớn thủy ngân trước hoặc trong khi mang thai, sức khỏe của họ và sức khỏe của thai nhi sẽ bị đe dọa. Vậy bà bầu nên ăn cá như thế nào để vừa có lợi từ nguồn thực phẩm này mà không gây hại cho bản thân và thai nhi?
Mục lục
Cách ăn cá thu có lợi cho bà bầu
Trong thai kỳ, bà bầu vẫn có thể ăn cá thu. Tuy nhiên, nếu có ý định thêm cá thu vào thực đơn mỗi ngày. Đặc biệt là trong 3 tháng đầu thì nên hạn chế và nên hỏi ý kiến bác sĩ. Nguyên nhân là do một số loại cá thu có chứa một lượng lớn thủy ngân. Có thể gây nhiễm độc cho mẹ bầu nên cá thu không phù hợp để phj nữ mang thai ăn mỗi ngày.
Mỗi tuần, bà bầu chỉ nên ăn khoảng 2 – 3 lần, mỗi lần khoảng 100 – 110g (theo Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ – FDA). Và nên chọn những loại cá thu nhỏ bởi những loại cá này. Vừa giàu dinh dưỡng vừa ít chứa thủy ngân. Mẹ bầu cần tránh cá các loại cá thu to như cá thu vua. Bởi loại cá này có thể chứa hàm lượng thủy ngân cao “ngất ngưởng”. Đa phần, cá càng có kích thước lớn sẽ càng chứa nhiều thủy ngân.
Những điều bà bầu nên biết về cá thu
Cá thu, thuộc họ cá scombridae, là tên của một số loài cá khác nhau thuộc họ cá thu ngừ (cá thu Tây Ban Nha, cá thu Thái Bình Dương, cá thu Đại Tây dương, cá thu vua). Những loại này sinh sống ở cả vùng biển nhiệt đới và ôn đới. Phần lớn các loại cá thu sống trong môi trường đại dương, tức là sống ở dưới biển sâu và xa bờ. Nhưng có một số, ví dụ như cá thu Tây Ban Nha (Scomberomorus maculatus) sống ở khu vực gần bờ. Và người ta có thể tìm thấy nó ở gần các cầu tàu.
Trong các loại cá thu thì cá thu vua (Scomberomorus cavalla) là loại cá có thân dài, to nhất. Và là loại cá được cho là có nguy cơ ô nhiễm cao nhất. Cá thu có hương vị đậm đà và rất phổ biến ở Nhật Bản, nơi nó được dùng làm sushi. Ở Việt Nam, cá thu được tìm thấy nhiều ở vùng biển. Có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như cá thu sốt cà, cá thu kho tộ, cá thu rán.
Giá trị dinh dưỡng của cá thu
Bà bầu có nên ăn cá thu không? Theo nghiên cứu, cá thu chứa ít natri và rất giàu protein, phốt pho, niacin, selenium, canxi, iot, kẽm và các loại vitamin như vitamin B12, vitamin D.
Đặc biệt, cá thu là loại cá chứa nhiều chất béo omega-3. Omega-3 không những tốt cho tim mạch và sức khỏe. Mà còn có lợi cho sự hình thành và phát triển thần kinh và thị giác sớm của trẻ em. Loại chất béo không bão hòa đa này còn có vai trò ngăn chặn sự hình thành chất prostaglandins. Một chất gây ra các cơn đau bụng khi phụ nữ hành kinh, làm tổn thương ngực. Thậm chí gây bệnh ung thư vú.
Mang thai có nên ăn cá thu?
Mẹ bầu có nên ăn cá thu? Mặc dù phần lớn mọi người đều biết cá thu giàu giá trị dinh dưỡng và có lợi cho sức khỏe. Thế nhưng bà bầu có ăn cá thu được không?Theo các chuyên gia về sức khỏe, một số loại hải sản. Đặc biệt là những con cá săn mồi như cá thu có thể chứa hàm lượng thủy ngân cao.
Cá tích tụ thủy ngân từ các nguồn nước bị ô nhiễm. Và mức độ thủy ngân thường tăng theo kích thước, độ tuổi và chế độ ăn của chúng. Một con cá lớn ăn những con cá nhỏ hơn và có tuổi thọ cao sẽ tích tụ nhiều thủy ngân nhất. Thủy ngân trong đường thủy được chuyển đổi thành methylmercury có độc tính cao. Được hấp thụ vào cơ thể dễ dàng hơn so với thủy ngân vô cơ, thâm nhập vào não và nhau thai.
Những loại cá thu bà bầu được ăn
Bà bầu có nên ăn cá thu? Theo khuyến nghị của cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (16 đến 49 tuổi), đặc biệt là các bà mẹ đang mang thai và cho con bú nên ăn 2 đến 3 phần (mỗi phần bằng lòng bàn tay) cá thu Thái Bình Dương và cá thu Đại Tây Dương mỗi tuần. Đối với cá thu Tây Ban Nha, FDA cũng khuyến nghị mẹ bầu nên ăn mỗi phần/một tuần. Mẹ lưu ý mỗi phần ăn chỉ nhỏ bằng lòng bàn tay thôi nhé.
Sở dĩ như vậy vì những loại cá thu này không những có mức thủy ngân an toàn mà còn giàu chất dinh dưỡng, tốt cho bà mẹ mang thai và góp phần vào sự phát triển của thai nhi. Một số mẹ thắc mắc rằng bà bầu có nên ăn cá thu Nhật không. Cá thu Nhật hay còn gọi là cá thu Nhật Bản, cá thu lam, có họ gần với cá thu Đại Tây Dương. Vậy nên mẹ có thể ăn theo khẩu phần mà FDA đã khuyến cáo.
Loại cá thu mẹ bầu không nên ăn
Mẹ bầu tuyệt đối không ăn cá thu vua (một loại cá phân bố ở phía tây Đại Tây Dương và vịnh Mexico), do loại cá này chứa lượng thủy ngân cao nhất trong các loại cá thu.
Những loại cá mẹ bầu nên ăn
Ngoài các loại cá thu có hàm lượng thủy ngân thấp như cá thu Thái Bình Dương, cá thu Đại Tây Dương thì mẹ bầu có thể lựa chọn một số loại cá nhiều protein, khoáng chất, giàu DHA và cũng ít chứa thủy ngân như:
– Cá hồi
– Cá chép
– Cá quả (cá lóc)
– Cá trắm
– Cá diêu hồng
Ngoài các loại cá giàu chất dinh dưỡng trên, mẹ bầu cũng có thể lựa chọn các loại cá sau: cá trích, cá mòi, cá cơm, cá rô phi, cá tuyết… bởi những loại cá này cũng rất bổ dưỡng cho mẹ, bé và đặc biệt chúng không chứa thủy ngân.
Những loại cá mẹ bầu không nên ăn
Bên cạnh một số loại cá thu thì phụ nữ mang thai nên tránh các loại cá lớn, ăn thịt, có hàm lượng thủy ngân cao như:
– Cá nhám
– Cá mập
– Cá kiếm
– Cá ngói
– Cá nóc
– Một số loại cá ngừ như cá ngừ trắng
Bởi vì theo Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ, đây là những loại cá có hàm lượng thủy ngân cao, gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe và não bộ của bé. Còn riêng với cá nóc, loại cá này lại chứa chất độc trong gan (hepatoxin) và buồng trứng của chúng là loại độc tố cực kỳ nguy hiểm có thể gây tử vong.
Như vậy mẹ đã biết bà bầu có nên ăn cá thu hay không và những loại cá mẹ nên bổ sung trong thai kỳ. Nếu còn phân vân về vấn đề này, mẹ có thể tham vấn thêm ý kiến của bác sĩ nhé. Chúc mẹ lựa chọn được nguồn thực phẩm đảm bảo cho mẹ và bé trong thai kỳ!